Y Gwir Anrhydeddus, Maer Casnewydd
Y Cynghorydd William J. Routley yw 387fed Maer Casnewydd.
Ganwyd William yn ysbyty Gwynllyw yng Nghasnewydd. Treuliodd ei flynyddoedd cynnar ym Mhilgwenlli lle roedd ei fam-gu a’i dad-cu hefyd yn byw ac yna symudodd i Alway.
Wedi gadael yr ysgol yn 15 oed, cafodd waith cyn pen dim ym Mragdy Hancocks, perchnogion gwesty’r Kings Head. Gweithiodd hefyd am gyfnod yng ngolchdy White Rose ac yn Standard Telephone and Cables.
Aeth wedyn i Goleg Addysg Uwch Caerllion i astudio astudiaethau cymdeithasol a’r undebau llafur. Daeth yn gadeirydd Undeb y Myfyrwyr ac yna yn rheolwr cyffredinol Urdd y Myfyrwyr. Mae’n gweithio yn y GIG ar hyn o bryd.
Bu Will yn Gynghorydd dros Alway, Stow Hill a Langstone.
Mae wedi cynghori mewn tribiwnlysoedd diwydiannol ac mae’n cynrychioli ac yn cynghori fel cynrychiolydd gwirfoddol mewn apeliadau i’r adran gwaith a phensiynau.
Bu i William gyfarfod ei bartner, Alison, tra oedd yn gweithio yn y GIG.
Maen nhw nawr yn byw yn Langstone gyda Cleo’r gath. Mae gan Will blant ac wyrion y mae’n hynod falch ohonyn nhw.
Elusen y Maer 2019/2020
Mae’r Maer wedi dewis cefnogi Cymynrodd David “Bomber” Pearce a sefydlwyd i anrhydeddu unig Bencampwr Pwysau Trwm Prydain a pherchennog Gwregys Lonsdale, gŵr oedd yn dod o Gasnewydd.
Mae’r elusen yn cynnig cymorth i unigolion a chlybiau cymunedol ym maes chwaraeon sy’n ceisio ysbrydoli pobl ifanc trwy brojectau cymunedol. Mae hefyd yn cefnogi elusennau lles lleol yng Nghasnewydd a de Cymru.
Dirprwy Faer 2019/2020
Y dirprwy faer ar gyfer 2019/2020 yw’r Cynghorydd Charles Ferris a Caroline Ferris fel ei gydweddog.
Mae’r Dirprwy Faer yn mynychu digwyddiadau ar ran y Maer. Mae’n hanfodol, felly, y dangosir yr un parch a blaenoriaeth i’r Dirprwy Faer ag a wneir i Faer Casnewydd pan fo’n mynychu digwyddiadau.
Meiri’r gorffennol
Cofnodir i faer cyntaf Casnewydd, Mr Ralph Dery, ddod i’w swydd ym 1314.
Ni chofnodwyd y swydd wedyn tan 1401 pan oedd Roger Thomas yn y swydd. Dros y blynyddoedd bu sawl maer yn y swydd am fwy nag un tymor.
Un o feiri mwyaf adnabyddus Casnewydd oedd John Frost ym 1836, a ddedfrydwyd i farw lai na phedair blynedd yn ddiweddarach am deyrnfradwriaeth yn dilyn ei ran yng ngwrthryfel y Siartwyr.
Newidiwyd y ddedfryd i alltudiaeth oes ac ym 1856 rhoddwyd pardwn llawn iddo a dychwelodd i Gasnewydd.
Swydd y Maer
Prif ddyletswydd y maer yw gweithredu fel Cadeirydd yng nghyfarfodydd llawn y Cyngor, gan sicrhau bod y trafodion yn mynd rhagddynt yn iawn ac y rhoddir gwrandawiad i bob barn.
Y maer hefyd yw dinesydd cyntaf Casnewydd ac mae’n cynrychioli’r cyngor mewn digwyddiadau dinesig a seremonïol yn y ddinas a thu allan iddi.
Yn ystod ei dymor yn y swydd mae’r maer yn anwleidyddol, ac ni all fynychu na chymryd rhan mewn unrhyw faterion dadleuol.
Etholir y maer yng nghyfarfod blynyddol y cyngor i gynrychioli holl bobl Casnewydd, ac mae’n cyflawni rôl seremonïol fel pennaeth mewn enw ar gyfer y ddinas.
Y ffurf gywir i’w gyfarch yw ‘Y Gwir Anrhydeddus, Maer Casnewydd’ a ‘Maeres Casnewydd’.
Wedi’r cyflwyniadau ffurfiol gellir eu cyfarch fel ‘Mr. Maer a ‘Madam Maeres’.
Mae Erthygl 5 (pdf) Cyfansoddiad y Cyngor yn cynnig rhagor o wybodaeth am swydd a swyddogaeth y Maer.
Darllenwch am Gadwyni Swydd y Maer
Cyswllt
Parlwr y Maer, Cyngor Dinas Casnewydd, Y Ganolfan Ddinesig, Casnewydd
NP19 4UR
Ffôn (01633) 656656
E-bost mayors.office@newport.gov.uk
TRA102200 16/05/2019